Afgelopen zaterdag stond het Squeaseteam in het Circustheater in Scheveningen. Tussen tientallen kleine Elsa’s en Anna’s kwamen met hun ouders. Deze zaterdag was het geen gewone voorstelling van de musical FROZEN, er was een relaxvoorstelling, speciaal voor iedereen die snel overprikkeld raakt.

Het voelde meteen anders. Geen drukte in de foyer, geen knipperende schermen of stemverheffingen. Het theaterpersoneel liep op zachte gympen in plaats van op hakken, de muziek stond iets zachter en voordat de voorstelling begon, werd rustig uitgelegd wat het publiek kon verwachten. Er waren verschillende rustruimtes ingericht, waar het publiek in de pauze even kon zitten of liggen. Alles was erop gericht om van het theater een veilige, voorspelbare plek te maken.

Wij waren daar met onze drukvesten. Geweldig om mensen te helpen om meer rust te ervaren in hun lichaam, juist in spannende of drukke situaties. Vooraf en tijdens de pauze mochten de bezoekers onze vesten uitproberen en tijdens de voorstelling aanhouden.

Een jongedame met PTSS trok voorzichtig een vest aan. Eerst wat afwachtend, maar toen ze het oppompte, zag ik haar ademhaling veranderen. Haar schouders zakten, haar gezicht ontspande. Ze glimlachte zei: “Wauw, ik word er meteen rustig van.” Even later kwam er een klein meisje met autisme. Haar moeder hielp haar in het vestje. Toen ze de diepe druk voelde, gingen haar ogen wijd open. Ze keek verwonderd om zich heen, en zei alleen maar: “Fijn.”

Dat zijn momenten die blijven hangen. Het laat zien dat rust ontstaat uit  de druk van iets dat je letterlijk omarmt. Toen aan het eind van de middag het doek viel en het applaus losbarstte, keek ik om me heen. Zoveel volwassenen en kinderen die even écht genoten hadden. Wat een geweldig initiatief van Stage Entertainment!

Soms voelt het alsof er te veel aan staat. Het licht, het geluid, de geur van koffie, iemand die praat, een stoel die schuift. Voor de meeste mensen zijn dat achtergrondgeluiden, vage details die ergens in de verte verdwijnen. Maar voor anderen is elke prikkel even belangrijk, zonder filter, zonder pauze.

Wat is prikkelverwerking of sensorische informatieverwerking? De hele dag door krijgen onze hersenen miljoenen prikkels te verwerken. Wat we zien, horen, ruiken, proeven of voelen, maar ook wat er in ons lijf gebeurt: onze ademhaling, honger, een volle blaas, gespannen spieren. Alles wordt doorgestuurd naar de hersenen, die moeten beslissen: wat is belangrijk of wat is minder belangrijk en kan wachten?

Gelukkig doet ons brein dat meestal vanzelf. Het filtert de onbelangrijke prikkels weg. Zo voel je niet de hele dag je sokken, hoor je de koelkast niet zoemen en vergeet je even dat je honger hebt terwijl je een goed gesprek voert. Totdat dat filter hapert.

Mensen met prikkelverwerkingsproblemen ervaren de wereld anders. Hun filter laat soms te veel door of juist te weinig. Geluiden kunnen harder klinken, licht feller schijnen, aanraking intenser voelen. En dat is vermoeiend. Stel je voor dat je een gesprek probeert te volgen terwijl elk tikje van een klok, elk geluid van buiten, en het patroon van iemands blouse allemaal even belangrijk lijken. Er staat dan letterlijk een file in je brein.

Die overprikkeling kan leiden tot onrust, spanning of de bekende vecht-, vlucht- of verstijvingsreacties. Het lichaam reageert alsof er gevaar dreigt.

Gelukkig zijn er manieren om het lichaam te helpen die rust terug te vinden. Diepe druk, zoals een stevige knuffel of een Squease-drukvest, kan het zenuwstelsel kalmeren. Het geeft het lichaam het signaal: je bent veilig. En als het lichaam dat weet, ontstaat er weer rust en ruimte in je brein.

Prikkelverwerking is iets wat we allemaal doen, 24 uur per dag. Maar voor wie dat niet vanzelf gaat, kan een beetje hulp het verschil maken tussen chaos en kalmte.